Hoe 'Kugelen' een Amstelveens begrip werd
Amstelveen - Vanaf 1963 tot 1991 was Harry Kugel conciërge op het Hermann Wesselink College (HWC) in Amstelveen. 'Kugelen' (ofwel klusjes doen omdat je je misdragen had) groeide uit tot een begrip voor veel leerlingen die op de school hebben gezeten. AmstelveenZ sprak met de oud-conciërge.
Harry Kugel begon zijn carrière als enige conciërge op het schoolgebouw aan de Kastanjelaan en ging met de VUT op 61-jarige leeftijd, toen de school zich op de huidige locatie aan de Startbaan bevond en flink was uitgebreid. ‘Ik heb de school zien groeien van in totaal zo’n 300 leerlingen aan het begin tot alleen al zo’n 300 examenleerlingen bij mijn vertrek.’
Waarom conciërge?
‘In eerste instantie was het puur om geld te verdienen. Ik verhuisde in 1955 van Stadskanaal naar Amsterdam, waar ik eerst in een damesmodezaak heb gewerkt en daarna zo’n acht jaar bij de Amsterdamse bank. Mijn zus vertelde me dat ze op het HWC in Amstelveen iemand zochten en zodoende.’
Maar het werd meer dan alleen geld verdienen?
‘Eigenlijk wel. Ik heb dan ook niet voor niets 28 jaar in het vak gezeten. Ik vond het een hele fijne tijd en een prettige school. En daarom heb ik nooit bedacht om ergens anders te gaan solliciteren, daar had ik het veel te druk voor.’
Te druk?
‘Ik ben al die jaren ontzettend betrokken geweest bij de school. We hebben veel in noodgebouwen gezeten en ik heb een paar grote uitbreidingen meegemaakt. Ook woonde ik vanaf 1978 tot aan mijn pensionering in het gebouwtje naast de school Hier woonde ik samen met mijn inmiddels overleden vrouw en vijf kinderen. Ik was dus altijd bij het HWC betrokken. Mijn kinderen zeiden denk ik niet voor niks ‘papa z’n school’, haha.’ Toen ik 25 jaar in dienst was kreeg ik zelfs een eigen naambordje op een plein bij de school. Het ‘H.J. Kugel plein’. Het bordje hangt er nog steeds.’
Wat is de rol van een conciërge?
‘Die rol is heel veelzijdig. Je bent een spin in het web en het middelpunt van de school. Leerlingen komen naar je toe met problemen. Hun vertrouwen winnen is daarom belangrijk. Je fungeert als contactpersoon, maar ik moet zeggen ik had wel duidelijke regels. Er moesten genoeg leerlingen na 15:15 uur komen ‘Kugelen’ bij mij.’
Kugelen, leg eens uit?
‘Er was ooit een gymleraar die deze uitspraak heeft bedacht. ‘Ga jij maar even Kugelen’, zei hij tegen een leerling die zich tegendraads gedroeg. En zodoende is die uitspraak gebleven. Kugelen werd een begrip. En nog steeds wordt het gebruikt. Ik weet nog goed dat ik ooit op de roltrap in de V&D stond toen er een groep jongens riep: ‘Pas maar op, straks moeten we Kugelen!’ Zoiets blijft je achtervolgen.’
Zijn jongeren in die 28 jaar veranderd?
‘Ik denk wel dat ze tussen ’63 en ’91 brutaler zijn geworden. Hoe dat nu zit durf ik niet te zeggen. Maar ik zag in mijn tijd wel verschil. In het begin hielden leerlingen de deur nog voor mij open en waren ze actiever betrokken bij evenementen op school, dat werd wel minder. Al moet ik zeggen, het heeft ook alles te maken met je eigen houding.’
Wat voor houding?
‘Een open houding. Met de juiste houding dwing je respect af en bouw je een goede band met de leerlingen op. En juist dat maakt het vak zo leuk. Ik heb wel eens leerlingen thuisgebracht, die een paar weken daarna gewoon bij mij moesten komen ‘Kugelen’. Mijn regels waren helder en dus was mijn band met de leerlingen ook goed denk ik. Je bent geen leerkracht, maar wel een belangrijk spil in het web.’
[Dit artikel is ook verschenen in AmstelveenZ Magazine, september 2019]
